DE jas van Rijk de Gooyer

Ik weet niet hoe dat bij u zit, maar Rijk de Gooyer zal ik mij altijd blijven herinneren door twee dingen: zijn jas en de auto waar hij uitstapte. Dat laatste zal ik even verduidelijken. Voor mij is een Citroën Traction Avant een Rijk de Gooyer auto, omdat hij in de oorlogsfilms in mijn collectie of herinnering altijd uit zo'n auto stapte.
En omdat hij dan meestal een rotzak speelde - zo'n Gestapo-achtig weekdier - droeg hij altijd DE jas. DE lange zwarte leren jas.

DE leren jas, die sinds filmheugenis onlosmakelijk verbonden lijkt te zijn aan het slechte in de mens, het duistere, de dark side, sheer evil... Het valt mij nog mee dat Voldemort niet zo'n jas kreeg aangemeten, want een lange zwartleren jas heeft blijkbaar iets duivels. Hoewel ik een Inga of Sletvana in wat korter leer best kan waarderen, is DE jas extremer. DE jas is een metafoor geworden voor SD-, Gestapo- of SS-mannen, voor verraders, collaborateurs en al het overige volk waar de mensheid trots op kon zijn.

DE jas in "Soldaat van Oranje"

DE jas in "Raiders of the lost ark"

DE jas in : "In de schaduw van de overwinning"

DE jas in "Allo allo"

Rijk kon in die rollen zelf al heeeeel gemeen uit zijn oogjes kijken, andere acteurs droegen voor het gewenste effect ook nog een brilletje. Met de gleufhoed erbij een sinister geheel, vooral als de acteur er een strakke gevoelloze rotkop bij trekt. En dat terwijl alle nette mannen vroeger zo'n hoed droegen en een lange jas, al dan niet van leer. De jas was van origine gewoon een motorjas, zowel bij militairen als bij burgers in gebruik. Tegenwoordig nog zeer geliefd bij Solexrijders. Alleen zien die er eerder aandoenlijk uit dan sinister, met die pothelmpjes.

Enfin, omdat mijn interesse in 'levende geschiedenis '(of ''re-enactment, voor de Anglofielen) zich tegenwoordig op WO2 richt en ik graag een controversieel karakter mag neerzetten, wilde ik zelf graag ook in DE jas. Niet alleen als hommage aan Rijk, maar ook om de duivel in mijzelve tot rust te brengen, denk ik dan maar. Dankzij een heel aardige Solexrijder hangt DE jas nu ook in mijn tweede wereldoorlog garderobe. En kan ik DE jas zaterdag as. hopelijk al aan bij filmopnames in Amsterdam. Hieronder een impressie van wat het moet gaan worden.

Oh ja, dat brilletje: dat had ik al. En de rotkop: die ook.

Kommen Sie bitte mit!